بررسی تاثیر رهیاقت مدرسه در مزرعه بر مدیریت پایدار آفات سبزی و صیفی جات در شهرستان شوش استان خوزستان

افزایش روزافزون جمعیت و نیاز به تامین امنیت غذایی منجر به استفاده بی رویه از منابع و کاربرد بیش از حد فناوری‏های حاصل از انقلاب سبز همچون سموم و مواد شیمیایی آسیب زا به انسان و محیط زیست شده‏است‏. از این رو استراتژی های مختلفی به منظور ارتقای دانش کشاورزان از طریق تلفیق فنون علمی با دانش بومی و ترویج کشاورزی پایدار ابداع شده که مدرسه در مزرعه (ffs) یکی از آنهاست. هدف این پژوهش بررسی چگونگی اجرای رهیافت‏‏‏ مدرسه در مزرعه و تاثیر آن در زمینه مدیریت پایدار آفات‏‏ سبزی و صیفی در شهرستان شوش در استان خوزستان است. این مطالعه با استفاده از یک روش شناسی ترکیبی مبتنی بر مطالعه ی موردی و پیمایش با بکارگیری فنون تحلیل اسناد، مصاحبه نیمه ساختاریافته و ساختار یافته و گروههای متمرکز با کارشناسان و کشاورزان شرکت کننده در این پروژه ها و غیر شرکت کنندگان سبزی و صیفی کار این شهرستان انجام شده‏است. در انجام پیمایش، یک پرسشنامه تهیه گردید که روایی و پایایی شاخص های مورد نظر از طریق پانل های تخصصی و مطالعه اولیه مورد تایید قرار گرفت. همچنین نمونه ای متشکل از 193 نفر بر اساس یک روش نمونه گیری چند مرحله ی انتخاب گردید که مورد مصاحبه قرار گرفتند. تجارب استان خوزستان حاکی از آنست که در حال حاضر 177 سایت ffsipm در استان خوزستان در حال اجرا بوده و محصولاتی از قبیل انواع کلم، کاهو، هویج، سیب زمینی، گندم، کلزا، عسل، شیر، گوجه فرنگی، خیار و خرما را تحت پوشش قرار داده اند. شرکت در پروژه‏ها‏‏ی ffs اگرچه منجر به کاهش معنی‏دار مصرف سموم نشده‏است‏، ولی به شرکت‏کنندگان‏ کمک نموده است که در مورد شیوه صحیح استفاده از سموم و پیامدهای آنها، همچنین اصول و نکات ایمنی استفاده از سموم بیشتر مطلع شده و آنها را بهتر رعایت کنند. پروژه‏ها‏‏ی ffs تاحدی تصمیم‏گیری ‏و اقدامات جمعی را بین کشاورزان شرکت‏کننده در خصوص مدیریت آفات‏‏ افزایش داده‏اند و منجر به بالا بردن میزان دانش کشاورزان نسبت به روش‏های کنترل غیر‏شیمیایی‏ همچون فناوری‏های بیولوژیک و فناوری‏های مکانیکی مبتنی بر دانش محلی و افزایش استفاده از فناوریهای بیولوژیک و نوین به زراعی شده است. آزمون‏‏ همبستگی و رگرسیون متغیرهای مستقل با شاخص دانش کشاورزان حاکی از آن است که علاوه بر شرکت کشاورزان در پروژه‏ی ffs، تعاملات کشاورزان بواسطه‏ی ارتباطات میان فردی با کارشناسان دولتی و خصوصی و رسانه‏ها‏‏ی جمعی، همچنین کسب اطلاعات آنها از کنشگران رسمی و غیر رسمی دولتی و خصوصی در دانش کشاورزان در مورد مدیریت تلفیقی آفات‏‏ موثراست